dieta reklama internet zabawa hobby dzieci          dieta reklama internet zabawa hobby dzieci

piątek, 22 czerwca 2012

Socjologia


Socjologia 

- nauka badająca w systematyczny sposób funkcjonowanie i zmiany społeczeństwa.

Socjologowie badają społeczne reguły, procesy i struktury, które łączą i dzielą ludzi, tworzą lub są przejawem więzi między ludźmi, a także proces ich zmian. Badają zarówno jednostki uwikłane w grupy społeczne, jak i międzyludzkie relacje (na przykład rodzinę, wspólnoty, stowarzyszenia, zrzeszenia). Relacje międzyludzkie ujęte w społecznej dynamice mogą ludzi łączyć tworząc grupy społeczne, instytucje czy całe społeczeństwa, lub dzielić przez społeczne podziały.

Już w starożytności istniała na wysokim poziomie ogólnie pojęta myśl społeczna. Socjologia jako nauka o społeczeństwie miała trzech ojców. Pierwszym (w europejskim kręgu kulturowym) był Platon, następnie Giambattista Vico oraz, tak powszechnie uznawany za jedynego, Auguste Comte. Przedmiotem badań nauki o społeczeństwie jest grupa społeczna ujęta w kategoriach stanu i zmiany.


Socjologowie badają jednostki o tyle, o ile są one w pewnych wewnętrznych relacjach między sobą. Jednostka jako indywiduum nie jest przedmiotem badań socjologii, a zajmuje się nią nauka zwana psychologią.

Pod koniec XIX wieku następowały gwałtowne przemiany w łonie europejskich społeczeństw preindustrialnych. Doprowadziły do powstania społeczeństwa industrialnego. Obecnie mówi się o początkach ery społeczeństw postindustrialnych. Narodziny socjologii wiążą się z tymi gwałtownymi zmianami społecznymi, stąd wielu teoretyków uważa, że głównym przedmiotem badań socjologii są nowoczesność i społeczeństwo przemysłowe.

Efekty zastosowań socjologii i badań socjologicznych można zaliczyć do trzech kategorii:
  • budzenie, ujawnianie uprzednio niedostrzeganej problematyki;
  • wskazywanie na możliwości wywoływania skutków długofalowych;
  • wskazywanie bezpośrednich, a dotąd nieznanych możliwości zastosowawczych.

Socjologia jest wykładana jako przedmiot akademicki na wielu kierunkach studiów oraz funkcjonuje jako oddzielny kierunek studiów na wielu uczelniach w Polsce.



 Funkcje socjologii

 

Adam Podgórecki wyróżnia pięć podstawowych funkcji socjologii, rozumianej przez niego jako nauka o ogólnych prawach zbiorowego, skoordynowanego działania ludzkiego:
  • Diagnostyka społeczna (socjografia) dąży do zebrania danych o rozmaitych dziedzinach życia społecznego w sposób intersubiektywnie sprawdzalny i systematyczny, a przy tym subiektywnie rozumiany. Początek jej dały badania Fryderyka Engelsa dotyczące położenia klasy robotniczej w Anglii. Bada ją socjologia diagnostyczna.
  • Funkcja apologetyczna ujawnia się wtedy, gdy dzięki zebranym w wiedzę socjologiczną danym dla celów pozanaukowych chwali się pewne sytuacje społeczne, instytucje, koncepcje. Tak wykorzystywana była między innymi w III Rzeszy, ale w wersji subtelniejszej jest używana także w innych państwach i okresach historycznych. Dzieje się tak dlatego, że w naukach społecznych można dobierać dla z góry przyjętej tezy dogodną argumentację.
  • Funkcja demaskatorska może być rozumiana na dwa sposoby: metodologiczny i oceniający. W rozumieniu metodologicznym demaskowanie to ukazywanie pewnych cech, które nie są łatwo uchwytne na pierwszy rzut oka lub wskazywanie na zmienne niezależne, które tkwią u podstaw pewnych zjawisk, a są przesłonięte przez pozorne zmienne niezależne. W rozumieniu emocjonalnym albo oceniającym chodzi o wskazywanie pewnych rzeczywistych motywacji, które są celowo lub nieświadomie ukrywane. Demaskatorstwo emocjonalne polega na ujawnianiu motywów, które chciałoby się starannie ukryć. Przykładem może być faktyczna i normatywna skuteczność przepisu prawnego.
  • Funkcja teoretyczna to zarówno przygotowanie modelu teoretycznego dla uporządkowania zbioru zgromadzonych wcześniej danych empirycznych jak i wyjaśnienie opisywanych zależności, rozumienie wielości możliwych sytuacji międzyludzkich. Uzyskiwane dane mogą jednak wspierać rozmaicie sformułowane hipotezy ogólne. Jest obok funkcji diagnostycznej główną funkcją nauki socjologii.
  • Funkcja socjotechniczna rozumiana jest jako zespół pewnych zleceń dotyczących tego, jak przy uwzględnieniu istniejących ocen społecznych dokonywać świadomych przekształceń po to, by osiągnąć zamierzone cele. Może obsługiwać zarówno oceny społecznie wartościowe jak i naganne. Jej zadaniem jest zarówno dawanie zaleceń w poszczególnych dziedzinach życia społecznego jak i przede wszystkim proponowanie ogólnych założeń praktycznego działania.
Adam Podgórecki nie rozstrzyga, czy socjotechnika (znana również jako inżynieria społeczna) jest odrębną dyscypliną czy jedną z możliwych funkcji nauki socjologii.
Funkcja naukowa i funkcja teoretyczna pozostają neutralne, natomiast funkcja apologetyczna, funkcja demaskatorska i funkcja socjotechniczna mogą być społecznie zaangażowane. Powiązanie funkcji demaskatorskiej z socjotechniczną znamionuje pozytywne zaangażowanie społeczne socjologii. Powiązanie funkcji diagonostycznej i socjotechnicznej z funkcją apologetyczną znamionuje negatywne zaangażowanie społeczne socjologii.



Subdyscypliny 

 

Zdefiniowanie socjologii jako nauki utrudnia także to, że brak jest jednej zintegrowanej teorii socjologicznej; jest ona nauką wieloparadygmatyczną - składa się z konkurujących ze sobą tradycji i szkół myślenia, z których najważniejsze to funkcjonalizm, teoria konfliktu, teoria wymiany, szkoła chicagowska, fenomenologia (socjologia), teoria ewolucyjna, strukturalizm, etnometodologia, teoria krytyczna i symboliczny interakcjonizm.
Często spotyka się podział dziedzin socjologii ze względu na skalę zjawisk społecznych, na:
  • makrosocjologię (socjologię dużych struktur społecznych), która bada zjawiska społeczne dużej skali (na przykład dotyczące państw, ponadpaństwowe, globalne, dotyczące ras, klas społecznych czy warstw społecznych);
  • mikrosocjologię (socjologię małych struktur społecznych), która bada zjawiska społeczne małej skali (na przykład interakcje międzyludzkie czy małe grupy społeczne).
Pole badawcze mikrosocjologii pokrywa się najczęściej z polem badawczym psychologii społecznej.
Ze względu na orientację badawczą można wyodrębnić:
  • socjologię fenomenologiczną
  • socjologię historyczną
  • socjologię krytyczną
  • socjologię matematyczną
Najważniejszym podziałem jest podział na specjalizacje. Część z nich uzyskała dużą autonomię w ramach socjologii. W Polskim Towarzystwie Socjologicznym mają swoje sekcje następujące specjalizacje:
  • antropologia społeczna,
  • praca socjalna,
  • socjologia dewiacji i kontroli społecznej,
  • socjologia medycyny,
  • socjologia młodzieży i edukacji,
  • socjologia miasta,
  • socjologia nauki,
  • socjologia pracy,
  • socjologia prawa,
  • socjologia religii,
  • socjologia wsi i rolnictwa,
  • socjologicznych problemów bezpieczeństwa narodowego,
  • socjotechnika.
Podobnie jak w innych naukach socjologowie badają także historię socjologii oraz stosują i rozwijają metodologię badań socjologicznych.
Wyróżnia się także socjologię polityki, która bada podobne zjawiska jak politologia. Do stosunkowo nowych subdyscyplin należy socjologia Internetu.



Zapraszamy do zapisania się na nasz newsletter !

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz